ARTICLE

Agnieszka Snela, Tomasz Osmałek, Anna Froelich, Sylwia Górska, Klaudia Błaszczyk

Guma gellan: właściwości i zastosowania biomedyczne
2016-02-08

Ze względu na korzystne właściwości fizykochemiczne polisacharydy pochodzenia naturalnego znajdują coraz szersze zastosowanie w medycynie, przemyśle farmaceutycznym oraz spożywczym. W większości przypadków związki te są biodegradowalne, nietoksyczne, dobrze tolerowane przez ludzki organizm, a koszt ich produkcji jest relatywnie niski. Obecnie można zauważyć wyraźny wzrost zainteresowania polisacharydami pochodzenia mikrobiologicznego. Jednym z częściej badanych przedstawicieli tej grupy związków jest guma gellan. Łańcuchy gellanu są zbudowane z powtarzających się jednostek tetrasacharydowych złożonych z kwasu D-glukuronowego, L-ramnozy i D-glukozy w molowym stosunku 1:1:2. Jest on produkowany przez bakterie Sphingomonas elodea na drodze fermentacji. Unikalne pH-wrażliwe właściwości tego polisacharydu stwarzają możliwość wykorzystania go w technologii formulacji doustnych o modyfikowanym uwalnianiu. Ponadto dzięki zdolności do żelowania w obecności różnych kationów gellan jest rozpatrywany jako potencjalny składnik preparatów formujących in situ, przeznaczonych do podania donosowego lub na powierzchnię oka. Spośród innych możliwych zastosowań gellanu można wymienić takie obszary, jak stomatologia oraz inżynieria tkankowa.
Słowa kluczowe: guma gellan, polisacharydy, hydrożele, uwalnianie leków, żelowanie jonotropowe

Gellan gum: properties and biomedical applications

Because of many advantageous physicochemical properties, natural polysaccharides gain increasing popularity in medicine, pharmaceutical technology and food industry. In most cases such compounds are biodegradable, non-toxic, well tolerated and their cost of production is relatively low. Recently, microbial polysaccharides are the most extensively investigated. One of the best known representative of this group is gellan gum. The polymeric chains of gellan consist of the tetrasaccharide repeating unit of D-glucuronic acid, L-rhamnose and D-glucose in a molar ratio 1:1:2. This linear polysaccharide is synthesized by the bacterium Sphingomonas elodea. Due to the unique pH-sensitivity, gellan can be used as the component of oral dosage forms with the modified drug release. Moreover, because of cation-induced gelling ability, gellan is considered as a potential component of novel nasal and ophthalmic in situ forming products. Among other application areas gellan can be also applied in biomaterials for dentistry or tissue engineering.

Keywords: gellan gum, polysaccharides, hydrogels, drug release, ionotropic gelation

© Farm Pol, 2016, 72(1): 46–53